پوست زمانی خشک میشود که لایههای سطحی آن رطوبت خود را از دست میدهند. سن، سوابق پزشکی، فصل و شیوهی شستوشو بر چگونگی خشکی پوست تأثیر دارد. با توجه به عوامل خارجی مختلف، شیوههای مراقبتی متفاوتی برای درمان خشکی پوست وجود دارد.
خشکی پوست میتواند باعث ناراحتیهای مختلفی در بدن شود. پوستهپوسته شدن، خارش و ترک خوردن پوست اولین نشانههای خشکی است. جنس پوست افراد با هم متفاوت است و نیاز است افرادی با پوست خشکتر بیشتر به مراقبت از پوست خشک توجه کنند.
معمولاً دستها، بازوها و پاها بیشتر از دیگر نقاط بدن دچار خشکی پوست میشود اما خشکی پوست صورت بیشتر به چشم میآید. در بیشتر این موارد تغییر سبک زندگی و استفاده از مرطوبکننده تنها چیزی است که برای مراقبت از پوست خشک نیاز است. راههای مراقبت از پوست خشک متفاوتی وجود دارد که بهعنوان روتین مناسب پوست خشک شناخته میشوند و در این مقاله مورد بررسی قرار میگیرند.
قرار گرفتن در معرض شرایط آب و هوایی خشک، آب داغ و برخی مواد شیمیایی باعث خشک شدن پوست میشود. از طرفی شرایط پزشکی، زمینهای و جنس پوست نیز در میزان خشکی آن تأثیرگذار است.
درماتیت اصطلاح پزشکی برای اشاره به پوست بسیار خشک است و انواع مختلفی دارد. با توجه به جنس پوست افراد، ممکن است شکلهای مختلفی از خشکی پوست مشاهده شود:
زمانی ایجاد میشود که پوست چیزی را لمس میکند که باعث خشکی و التهاب موضعی آن میشود. بعضی مواد شیمیایی، مواد حساسیتزا یا مادهای مانند نیکل باعث درماتیت تماسی میشوند.
زمانی که پوست بیش از حد چربی تولید کند، منجر به راشهای قرمز و پوستهپوسته میشود. این درماتیت معمولاً روی پوست سر اتفاق میافتد و در نوزادان شایع است.
یکی از انواع شایع خشکی پوست است که باعث ایجاد لکههای قرمز، خشکی، التهاب و خارش میشود. اگزمای شدید میتواند باعث ترک خوردن پوست و ابتلا به عفونت شود.
این بیماری قارچی مانند پوست خشک است و بیشتر در کف پا مشاهده میشود. نوعی قارچ که به آن کرم حلقوی میگویند در سطح پوست رشد کرده و باعث خشک و پوستهپوسته شدن کف پا میشود.
خشکی پوست عارضهای بسیار شایع است که ممکن است همه را در مقطعی از زندگی تحت تأثیر قرار دهد. کسانی که در آب و هوای خشک یا سرد زندگی میکنند؛ بیشتر اوقات خارج از خانه هستند؛ مرتب دستهای خود را میشورند؛ دچار آلرژی هستند و یا سن بیشتر از ۶۵ سال دارند امکان ابتلا خشکی پوست در آنها بیشتر از دیگران است. علائم مختلفی برای آگاهی از میزان خشکی پوست وجود دارد:
با آزمایشهای سادهی خانگی میتوان متوجه خشکی پوست شد. اگر کشیدن آرام ناخنها روی پوست باعث پوستهپوسته شدن شود به معنای خشکی پوست است. در این شرایط باید روتین پوست خشک مناسبی برای بهبود و درمان خشکی پوست انتخاب کرد.
درمان پوست خشک وابسته به آبرسانی به پوست و حفظ رطوبت آن است. دو روش عمده برای درمان خشکی پوست وجود دارد:
اصلیترین روشهای درمان اکثر انواع خشکی پوست، استفاده از مرطوبکننده است. مرطوب کنندهها پوست را نرم و صاف کرده و از ترکخوردگی جلوگیری میکنند. با استفاده از مرطوبکننده، مانعی طبیعی برای محافظت از پوست ایجاد میشود.
پمادها، کرمها، لوسیونها و روغنها محصولاتی هستند که به عنوان مرطوبکننده استفاده میشوند. وجود اسید هیالورونیک در این محصولات به حفظ رطوبت پوست و نرمی آن کمک میکند.
ممکن است پزشک برای درمان پوستهای بسیار خشکی که دچار خارش شده یا مستعد ترکخوردگی است، استروئید موضعی تجویز کند. این دارو باعث کاهش تورم و التهاب پوست میشود و از بثورات و خارش جلوگیری میکند. داروهای خوراکی و تزریقی دیگری نیز وجود دارند که در شرایط خشکی شدید پوست استفاده میشوند.
هنگام انتخاب یک مرطوبکنندهی مناسب برای درمان خشکی پوست باید مسائل مختلفی را مورد توجه قرار داد تا بتوان از میان گزینههای موجود بهترین مرطوبکننده برای روتین پوست خشک را انتخاب کرد:
هنگام انتخاب مرطوب کننده، باید به ویژگیهای متفاوت انواع پوست دقت کرد. در بسیاری از موارد مرطوبکنندهای که برای یک پوست مناسب بوده برای انواع دیگر نتایج درمانی موفقی ندارد. بهتر است برای انتخاب بهترین محصولات مرطوبکننده با متخصص پوست مشورت کرد.
غذاهای زیادی وجود دارند که میتوانند با تأمین آبرسانی، ویتامینها، مواد معدنی، آنتیاکسیدانها و چربیهای سالم به بدن، در درمان خشکی پوست مؤثر باشند. برخی از بهترین مواد غذایی برای درمان پوست خشک عبارتاند از:
جگر گاو منبعی غنی از ویتامین A است که میتواند به ترمیم پوست آسیبدیده توسط اشعه ماورا بنفش و کاهش علائم پسوریازیس کمک کند.
سیبزمینی شیرین دارای ویتامین A است که میتواند به نوسازی پوست و کاهش خشکی و پوستهپوسته شدن آن کمک کند.
بلغور جو دوسر سرشار از آنتیاکسیدانها، ویتامینها، مواد معدنی و فیبر است که میتواند به جلوگیری از مرگ پوست و کاهش قرمزی آن کمک کند.
ویتامینهایی A، C، K، فولات، کلسیم، منیزیم، پتاسیم، روی، سلنیوم، فسفر، اسیدهای چرب امگا ۳ و فیبر غذایی به وفور در خیار وجود دارد. محتوای آب بالای خیار نیز به آبرسانی، تغذیه و سمزدایی از پوست کمک میکند.
ماهیهایی مانند سالمون و شاهماهی سرشار از منابع غنی اسیدهای چرب امگا ۳ هستند که برای ضخیم، انعطافپذیر و مرطوب نگهداشتن پوست ضروری هستند.
جدا از خوردن مواد غذایی مفید برای درمان چربی پوست، مواد دیگری وجود دارند که نخوردن آنها برای محافظت از پوست ضروری است. برخی از غذاها و نوشیدنیها باعث کمآبی در بدن میشوند و خشکی پوست را تسریع میکنند. بهتر است از مصرف این مواد جلوگیری شود:
مرطوب نگهداشتن پوست بهترین راه برای مدیریت علائم خشکی پوست است. روتین مراقبت از پوست خشک بهتر است در زمانهای خاصی انجام شود:
پوست خشک ممکن است خشن، دچار خارش و بسیار ناراحتکننده باشد. خوشبختانه خشکی پوست باعث ایجاد مشکلات طولانیمدت و خطرناک کمی میشود. اگرچه پوست خشک یک بیماری مزمن است اما بسیار قابل درمان و کنترل است. بهترین روش برای درمان خشکی پوست، مرطوب نگهداشتن آن است؛ با این حال بهتر است با ارائهدهندههای مراقبتهای بهداشتی برای انتخاب مرطوبکننده و گزینههای درمانی پوست خشک مشورت شود.